donderdag 26 december 2013

Was Wouter IV Berthout familie?

Ik sta even stil bij Wouter IV Berthout, voogd van Mechelen. 
Misschien is hij familie! Zijn ouders waren Wouter Berthout III en zijn vrouw Sophie. Woutertje wordt geboren op 15 mei 1180 in Mechelen. Berthout-kenner bij uitstek, Croenen, houdt het in zijn alom gewaardeerde boek bij de periode waarin Wouter(of Walter?) in akten wordt vermeld. Dat is tussen 1219 en 1243. Wouter is gestorven op 10 april 1243. Diverse bronnen houden die overlijdensdatum aan. 
Wouter nam deel aan de 5e Kruistocht naar Damiate in Egypte. Hij kwam daar samen met Franse edelen, maar op 27 januari 1220 heeft hij Egypte al weer verlaten. Volgens de officiële lezingen trouwde Hij met Adeloia van Edingen (Adeline d’Enghien), dochter van Engelbert van Edinghe en Ida van Avesnes. (Edinghe ligt in de Belgische provincie Henegouwen). Van het paar worden zes kinderen gemeld: Wouter, Hendrik, Jacob en Gillis en dochters Sofie en Katherina.
Wouter IV zou nog een 7e kind hebben gehad; een dochter. Hoe die heette, dat is helaas (nog) niet bekend. Op het internet wordt bij vrijwel alle betrokken genealogen desondanks een huwelijk vermeld van ene Arnold Bac (onze voorouder!) met een onbekende ‘Dochter Berthout’, mogelijk een (buitenechtelijke) dochter van Wouter IV Berthout van Mechelen. De leden van de omvangrijke familie Bac in de regio Tilburg van de 12e  tot aan de 14e eeuw, zijn ministerialen van de Hertogen van Brabant. Daarmee is er sprake van een aanzienlijk standsverschil met de ridders van de familie Berthout. Je zou er daarom wel haast van uit moeten gaan dat een eventuele huwelijksband tussen de familie Bac en de familie Berthout vermoedelijk slechts via een buitenechtelijke dochter zal hebben gelopen. Het kan natuurlijk ook, dat de Berthouts zich door zo’n huwelijk dichter tegen de Hertogen van Brabant aan wilden vlijen. 
In die tijd was afkomst erg belangrijk. Maar ondanks alle genealogische vermeldingen is er tot op heden geen enkel bewijs voor dat huwelijk van Arnoldus Bac en een dochter van Berthout gevonden. (Al wordt in een tak afstammelingen van Arnold Bac wel de toevoeging Berthout gebruikt). Waarom alle genealogen hardnekkig het huwelijk blijven vermelden, is niet zo heel vreemd. Er is een geschreven bron van en tijdgenoot van Wouter, die mogelijkheden biedt. 
The Foundation for Medieval Genealogy schrijft dat Wouter IV Berthout 4 zonen heeft: 1.Wouter, 2.Hendrik, 3.Egidius (Gilles) en 4.Arnold (dat moet volgens Croenen 'Jacob' zijn!). Bij 5. schrijft de foundation: ‘daughters’ en vervolgens: “Their existence is confirmed by the late 13th. century genealogist Balduinus de Avennis (Boudewijn van Avesnes), which names "alium Walterum Bertolt et fratrem Henricum et alios ac sorores eorum" als de kinderen van Wouter "domino Waltero Bertolt advocato Macliniensi and his wife. The number of daughters is not known”. Het aantal dochters is volgens de Foundation dus niet bekend. Dáár liggen voor de liefhebbers mogelijkheden. Alles goed en wel: ik zoek verder tot ik bewijs heb!
(Bronnen: 1. Familie en Macht: de familie Berthout en de Brabantse adel.(Godfried Croenen), 2003. Uitg.Universitaire Pers Leuven, Leuven. 2. Nativitas, (Hendrik Bate, middeleeuws filosoof, uit Mechelen), beschrijft dat het verdwenen grafschrift van Walter IV de datum 10 april 1243 bevatte. 3. Een ministeriaal was in de Middeleeuwen een persoon van onvrije afkomst aan wie een belangrijke post in bestuur en leger werd toevertrouwd. (wikiperia.org). 4.Hans Vogels (Noord Brabant Genealogy Groups) mail met F.van Son (2011).5. The Foundation for Medieval Genealogy: citaat laat dertiendeeeuwse Balduinus de Avennis, Genealogia, RHGF XIII, p. 562).

Geen opmerkingen:

Een reactie posten